«Από την πόλη έρχομαι και στην κορφή κανέλα». Πολύ γνωστή παροιμιακή έκφραση, που την αναφέρουμε όταν περιγράφουμε μια συζήτηση χωρίς κανένα λογικό ειρμό. Στη διατροφή μας, αποτελεί για πολλούς μια αγαπημένη γεύση ή ευχάριστη οσμή, χρησιμοποιείται για γλύκες, αλλά και αλμυρές παρασκευές και είναι παραδοσιακό στοιχείο της ανατολίτικης κουζίνας, έχοντας επηρεάσει πολύ και την ελληνική. Πέρα από τα οργανοληπτικά της χαρακτηριστικά ωστόσο, αν θέλαμε να την κατατάξουμε βάσει της θρεπτικής της αξίας, θα τη βρίσκαμε στην κορυφή των μπαχαρικών ως σύμμαχο σε μια σωστή διατροφή!

Η προέλευσή της κανέλας

Ανάλογα με την προέλευση και το είδος του δένδρου, υπάρχουν διάφορες ποικιλίες, όπως η κανέλα Βιετνάμ, η κανέλα Ινδονησίας, η κανέλα Κεϋλάνης και η σινική κανέλα. Η πιο γνωστή είναι η κανέλα της Κεϋλάνης, από την οποία εξάγεται και αιθέριο έλαιο (Cinamon oil).

Κανέλα Κεϋλάνης

Η Κεϋλάνη, ή διαφορετικά η "πραγματική κανέλα", πρόκειται για ένα είδος κανέλας που προέρχεται από τον εσωτερικό φλοιό του δένδρου Cinnamomum στη Σρι Λάνκα και τη νότια Ινδία. Έχει βραβευτεί ως μπαχαρικό μαγειρικής παρόλα αυτά δεν είναι ευρύτερα γνωστή ενώ είναι αρκετά ακριβή.

Οι διαφορές της κανέλας Κεϋλάνης από τις άλλες ποικιλίες

• έχει μια ήπια γλυκιά γεύση που την καθιστά κατάλληλη για επιδόρπια.
• έχει ανοιχτό καφέ χρώμα
• είναι λιγότερο κόκκινη
• σχηματίζει κυρτώσεις κατά την επεξεργασία της.
• δεν περιέχει σχεδόν καθόλου της φυτοχημική ουσία γνωστή ως κουμαρίνη (1,2-βενζοπυρόνη) . Όταν τα επίπεδα αυτής της ουσίας είναι πολύ υψηλά θέτουν σε κίνδυνο την υγεία σας εάν την καταναλώνεται τακτικά σε υψηλές ποσότητες.

Ευεργετικές επιδράσεις της κανέλας Κεϋλάνης

Πρόκειται για μια ποικιλία κανέλας με πολλές ευεργετικές φαρμακευτικές επιδράσεις. Σύμφωνα με αρκετές μελέτες ορισμένες από αυτές τις είναι οι εξής:

• αντιμικροβιακή
• αντιπαρασιτική
• αντιφλεγμονώδης δράση
• βοηθά στην αντιγήρανση του δέρματος λόγω της ικανότητας της δέσμευσης αντιοξειδωτικών και ελεύθερων ριζών
• παρεμποδίζει την νόσο του Αλτσχάιμερ
• εμφανίζει ηπατοπροστατευτικά αποτελέσματα
• μειώνει τη γλυκόζη στο αίμα, τη χοληστερόλη στον ορό και την αρτηριακή πίεση, γεγονός που υποδηλώνει ευεργετικά καρδιαγγειακά αποτελέσματα.

Ενώ οι μελέτες ανέφεραν ελάχιστες τοξικές και ανεπιθύμητες ενέργειες. 

Διατροφική αξία κανέλας

Η Κάσια κανέλα ή κινέζικη κανέλα αποτελεί ένα άλλο είδος κανέλας που έχει πιο σκούρο χρώμα εξωτερικά ενώ είναι πλούσιο σε κουμαρινή.

Σε τι μορφές βρίσκεται;

• Σε σκόνη η οποία θα πρέπει να φυλάσσεται σε αεροστεγή γυάλινα δοχεία, σε δροσερό, σκοτεινό και ξηρό μέρος, διατηρώντας τη γεύση της μέχρι και για 6 μήνες
• Σε ξύλα (στικ) τα οποία διατηρούνται καλύτερα και για περισσότερο χρονικό διάστημα, μέχρι και για 1 χρόνο.
• Σε φαρμακευτικά σκευάσματα κανέλας (π.χ. σταγόνες, κάψουλες για πεπτικά προβλήματα κ.λπ.) σε ορισμένα φαρμακεία.

Πού τη χρησιμοποιούμε;

• Στη μαγειρική όπως π.χ. στα κοκκινιστά κρέατα, στους μαγειρευτούς κιμάδες
• Στη ζαχαροπλαστική, όπως στις σοκολάτες, στα επιδόρπια και σε άλλα γλυκίσματα.
• Σε φρυγανιές και δημητριακά πρωινού
• Σε ροφήματα και ποτά, όπως στους χυμούς, στο κόκκινο κρασί, στο τσάι ή στον καφέ

Εξερευνώντας τη θρεπτική αξία της κανέλας

Υπεργλυκαιμία και σακχαρώδης διαβήτης

Εργαστηριακές έρευνες έχουν δείξει τη σημαντική επίδραση της κανέλας στην ευαισθησία των κυττάρων του οργανισμού στην ινσουλίνη. Η κανέλα βελτιώνει κατά συνέπεια ακόμη περισσότερο τον γλυκαιμικό έλεγχο. Γεγονός πολύ σημαντικό, αν σκεφτούμε ότι 8-10% των Ελλήνων πάσχουν από διαβήτη, ενώ οι περισσότεροι από αυτούς είναι αδιάγνωστοι. Συγκεκριμένα, η κανέλα φαίνεται να ενεργοποιεί τους κυτταρικούς υποδοχείς της ινσουλίνης, ώστε να είναι πιο αποτελεσματική η δράση της, ρυθμίζοντας το σάκχαρο του αίματος. Ένα όγδοο μιας κουταλιάς του γλυκού κανέλα αρκεί για να τριπλασιάσει την αποτελεσματικότητα της ινσουλίνης – κατ’ αυτόν τον τρόπο κάποιοι ασθενείς με διαβήτη θα μπορούν ενδεχομένως να μειώσουν την δόση της ινσουλίνης που λαμβάνουν. Η ενεργός ουσία στην κανέλα που ευθύνεται για αυτή τη δράση είναι η MHCP (πολυμερές του μεθυλ-υδροξύ χαλκόνης).

Καρδιαγγειακή προστασία

Σε έρευνα του Imperial College of London που διήρκησε 12 εβδομάδες, χορηγήθηκαν 2g σκόνη κανέλας/ημέρα σε άτομα με Σακχαρώδη Διαβήτη τύπου 2. Αυτό που διαπιστώθηκε, πέρα από τη μείωση των επιπέδων της γλυκοζυλιωμένης αιμοσφαιρίνης ήταν η βελτίωση της αρτηριακής πίεσης. Μάλιστα, εργαστηριακές έρευνες έδειξαν ότι η μείωση της αρτηριακής πίεσης επέρχεται ακόμη πιο γρήγορα από τη βελτίωση της γλυκόζης στο αίμα. Αξίζει να σημειώσουμε εδώ, ότι τα άτομα που έχουν διαβήτη είναι πολύ πιο ευάλωτα σε νόσους του καρδιαγγειακού συστήματος. Βλέπουμε λοιπόν ότι η κανέλα μπορεί να παίξει πολυπαραγοντικό προστατευτικό ρόλο για αυτούς τους ασθενείς.

Αντιθρομβωτική δράση

Η κινναμαλδεΰδη που περιέχει η κανέλα έχει διερευνηθεί για την επίδρασή της στα αιμοπετάλια και φέρεται ότι βοηθάει στην πρόληψη του σχηματισμού θρόμβων.

Αντιμικροβιακή δράση

Γνωστή εδώ και πολλά χρόνια για την αντιμικροβιακή της δράση, η κανέλα αξιοποιείται ως υλικό σε παραδοσιακά εθνικά φαγητά, ιδιαιτέρα σε εκείνα που περιέχουν ωμά τρόφιμα, λόγω των συστατικών της που έχουν την ικανότητα να εμποδίζουν την ανάπτυξη ανεπιθύμητων βακτηρίων, μυκήτων κ.ά. Έρευνα που δημοσιεύτηκε στο Food Science ήδη από το 1974, έδειξε ότι σε σταφιδόψωμα που δεν περιείχαν καθόλου συντηρητικά, εκείνα που είχαν μόλις 2% περιεκτικότητα σε κανέλα, δεν ανέπτυξαν επικίνδυνους μύκητες.

Μέλι με κανέλα

Ο συνδυασμός μέλι με κανέλα χρησιμοποιείται ως φάρμακο εδώ και πολλές δεκαετίες. Το μείγμα αυτό είναι μια φυσική θεραπεία για πολλές ασθένειες και αποτελεί μια φόρμουλα με πολλά οφέλη για την υγεία.

Αναλυτικότερα το μείγμα αυτό έχει ευεργετικές δράσεις στα ακόλουθα:

• Αντιμικροβιακή και αντιβακτηριακή ιδιότητα: Έχει την ικανότητα να βοηθά στην μείωση της ανάπτυξης των βακτηρίων καθώς και των μυκήτων. Η κατανάλωση του ωστόσο δεν περιλαμβάνει μόνο την μορφή ροφήματος και φαρμάκου αλλά μπορείτε να το χρησιμοποιήσετε και ως βάλσαμο, καθώς επίσης αποτελεί και μια εναλλακτική λύση συντηρητικού τροφίμων λόγω των αποτελεσματικών αντιμικροβιακών ιδιοτήτων τους.
• Αέρια: Σύμφωνα με μελέτες στην Ινδία και στην Ιαπωνία βρέθηκε ότι όταν το μέλι καταναλωθεί μαζί με σκόνη κανέλας, μειώνει την εκπομπή αερίων.
• Ανοσοποιητικό σύστημα: Η καθημερινή κατανάλωση μελιού και σκόνης κανέλας δυναμώνει το ανοσοποιητικό σύστημα και προστατεύει το σώμα από τις επιθέσεις βακτηρίων και ιών.
• Δυσπεψία: η σκόνη κανέλας μαζί με 2 κουταλιές μέλι πριν το φαγητό ανακουφίζουν από την οξύτητα και την δυσπεψία που προκαλεί ένα «βαρύ» γεύμα.
• Κακή αναπνοή: Στην νότια Αφρική οι άνθρωποι για να διατηρήσουν μια δροσερή αναπνοή όλη την ημέρα, κάνουν γαργάρες με μια κουταλιά της σούπας μέλι μαζί με σκόνη κανέλας διαλυμένη σε ζεστό αμέσως μόλις ξυπνήσουν.
• Γαστρικές διαταραχές: Tο μέλι με κανέλα θεραπεύει τους πόνους και τα έλκη στο στομάχι.

Κανέλα και αδυνάτισμα

Η κανέλα είναι ένα φυσικό συστατικό που όχι μόνο βοηθάει στην καλύτερη γεύση των τροφίμων σας, αλλά μπορεί να σας βοηθήσει και στην απώλεια λίπους.

Μελέτες δείχνουν ότι η κανέλα βελτιώνει την ευαισθησία στην ινσουλίνη, γεγονός που θα μπορούσε να σας οδηγήσει σε ευκολότερη απώλεια βάρους. Ενώ επίσης δρα και σε ένζυμα στο συκώτι σας, τα οποία ρυθμίζουν την είσοδο γλυκόζης στο αίμα γεγονός το οποίο και πάλι μπορεί να είναι επωφελής για την απώλεια λίπους.

Αντενδείξεις

• Στην εγκυμοσύνη - ιδιαίτερα αν μιλάμε για το αιθέριο έλαιο της κανέλας, γιατί είναι διεγερτικό της μήτρας
• Απαιτείται προσεκτική χρήση από τα άτομα με αλλεργίες, ειδικά όταν έρχεται σε επαφή με το δέρμα. Το αιθέριο έλαιο κανέλας είναι πολύ δυνατό και πρέπει να χρησιμοποιείται μόνο αναμεμειγμένο με άλλα έλαια.
• Σε μεγάλες ποσότητες, η κανέλα μπορεί να επηρεάσει την ηπατική λειτουργία.

Σε κάθε περίπτωση υπέρμετρης χρήσης κανέλας ή συμπληρώματός της είναι απαραίτητο ο ενδιαφερόμενος να ενημερώσει τον ιατρό του και να ζητήσει η συμβουλή του. Δεν πρέπει επίσης να θεωρείται ότι η κανέλα μπορεί να αντικαταστήσει οποιαδήποτε φαρμακευτική αγωγή.

Τι να κρατήσετε;

Συνοψίζοντας, η πρόσληψη της κανέλας έχει αποδειχθεί ωφέλιμη όταν καταναλώνεται σε ποσότητες ενός έως και έξι γραμμαρίων (max 1½ κουταλάκι γλυκού)/ ημέρα. Θα μπορούσατε να την εντάξετε στην καθημερινότητά σας, προσθέτοντας ένα κουταλάκι σε σκόνη σαν γαρνίρισμα στα φαγητά σας ή ακόμη στο γιαούρτι σας, στο παγωτό, στο ρυζόγαλο, στη φρουτοσαλάτα και στα δημητριακά, στο τσάι ή στον καφέ.