Οι καρποί είναι από τις βασικές τροφές των αρχαίων Ελλήνων, αλλά και των μεταγενέστερων λαών. Η ιστορία αναφέρει ότι οι ξηροί καρποί όχι μόνο ήταν γνωστοί από τους πανάρχαιους χρόνους, αλλά οι λαοί τους είχαν συσχετίσει με περίεργες και παράξενες δοξασίες. Οι αρχαίοι Πέρσες για παράδειγμα, πίστευαν ότι τρώγοντας πέντε αμύγδαλα πριν την οινοποσία, προλάβαιναν την μέθη και τα δεινά αποτελέσματά της. Επίσης πίστευαν ότι τα αμύγδαλα απωθούσαν τις μάγισσες και ότι συνέβαλαν στο να αυξηθεί η ποσότητα γάλακτος στις θηλάζουσες μητέρες.

Τα οφέλη των ξηρών καρπών

Δεν είναι τυχαίο το ότι οι ξηροί καρποί θεωρούνται πολύτιμα προϊόντα της φύσης ακόμα και πριν χιλιάδες χρόνια, αφού αποτελούν μια πηγή ενέργειας, θρεπτικών συστατικών και στοιχείων που έχουν την ιδιότητα να προλαβαίνουν πολλές ασθένειες, από καρδιαγγειακά νοσήματα μέχρι καρκίνο. Λειτουργούν ευεργετικά στη λειτουργία της καρδιάς, βοηθούν στην αποφυγή καρδιαγγειακών επιπλοκών και εμφάνισης καρκίνου. Επίσης είναι ωφέλιμη τροφή για τον εγκέφαλο και το νευρικό σύστημα.

Η θρεπτική αξία των ξηρών καρπών

Οι καρποί, όπως και ο σπόροι, είναι τα μελλοντικά φυτά και δέντρα, οπότε η φύση τα κάνει πλούσια σε θρεπτικά συστατικά. Οι ξηροί καρποί στη διατροφή μας, αποτελούν μια πολύ καλή πηγή πρωτεϊνών, ασβεστίου, φωσφόρου, ψευδαργύρου, υδατανθράκων, φυλλικού οξέος, βιταμινών Α και Ε, χαλκού, σεληνίου, αντιοξειδωτικών στοιχείων και ωμέγα 3 λιπαρών οξέων. Η κατανάλωσή τους λοιπόν, μπορεί και πρέπει, ν’ αποτελεί κομμάτι ενός υγιεινού και ισορροπημένου διαιτολογίου. Ο συνδυασμός των ξηρών καρπών με αποξηραμένα φρούτα αποτελεί ένα υγιεινό σνακ. Η συμμετοχή τους σε συνταγές μαγειρικής και ζαχαροπλαστικής κάνουν τις γεύσεις πιο πλούσιες και εξωτικές.

Οι καρποί είναι βέβαια πηγές πολύτιμων διατροφικών στοιχείων αλλά ταυτόχρονα περιέχουν μεγάλες ποσότητες λιπαρών ουσιών, κυρίως πολυακόρεστων, με αποτέλεσμα να έχουν υψηλή θερμιδική αξία. Για παράδειγμα, 100γρ. ξηρών καρπών προσδίδουν από 350-500 θερμίδες. Το μυστικό όμως είναι η τακτική και με μέτρο κατανάλωσή τους όπως εξάλλου ισχύει και για όλα τα είδη διατροφής. Οι ξηροί καρποί :

• Παίζουν σπουδαίο ρόλο στην μείωση των καρδιακών και άλλων χρόνιων παθήσεων
• Μειώνουν τα επίπεδα της χοληστερίνης
• Περιέχουν φυτικές ίνες
• Περιέχουν φυτικές στερόλες, που περιορίζουν την αρτηριοσκλήρυνση
• Είναι σημαντική πηγή φυλλικού οξέως το οποίο έχει επιδείξει ότι μειώνει το ποσοστό των γενετικών ανωμαλιών όταν λαμβάνεται από τις εγκύους. 

Αμύγδαλο

Το αμύγδαλο είναι ο βασιλιάς των καρπών και περιέχει 1/3 περισσότερη πρωτεΐνη από ένα αυγό ιδίου βάρους. Είναι πλούσιο σε πρωτεΐνες, λιπαρά και βασικά μέταλλα όπως ο ψευδάργυρος, το μαγνήσιο, το κάλιο και ο σίδηρος, καθώς επίσης και σε ορισμένες βιταμίνες του συμπλέγματος Β.

Κουκουνάρια και φουντούκια

Τα κουκουνάρια περιέχουν τα υψηλότερα επίπεδα πρωτεΐνης από όλους τους άλλους ξηρούς καρπούς και είναι ένα νοστιμότατο γαρνίρισμα σε χορτοφαγικές συνταγές και σαλάτες, ενώ τα φουντούκια έχουν τα λιγότερα λίπη από όλους τους ξηρούς καρπούς.

Φιστίκια Βραζιλίας

Τα φιστίκια Βραζιλίας είναι ιδιαίτερα πλούσια σε πρωτεΐνες και σίδηρο, αλλά πρέπει να τρώγονται με μέτρο, επειδή περιέχουν πολλές θερμίδες.

Καρύδια

Τα καρύδια περιέχουν υψηλές ποσότητες ω-3 λιπαρών οξέων, τα οποία χαμηλώνουν την χοληστερίνη. Τα φουντούκια είναι πλούσια σε βιταμίνη Ε, ασβέστιο, φώσφορο, κάλιο, σίδηρο και θειαμίνη.

Ωμοί και ανάλατοι ξηροί καρποί

Οι ωμοί και ανάλατοι ξηροί καρποί για μερικούς ανθρώπους μπορεί να είναι δύσπεπτοι, αλλά είναι προτιμότεροι. Ιδιαίτερα για τα άτομα που παρουσιάζουν αρτηριακή υπέρταση, συστήνεται η κατανάλωσή τους στην ανάλατη μορφή.
Επειδή οι ξηροί καρποί έχουν μεγάλη περιεκτικότητα σε λίπη, μπορεί να ταγκίσουν πολύ εύκολα αν ξεφλουδιστούν, οπότε και γίνονται επικίνδυνοι για την υγεία. Όποτε είναι δυνατόν, να αγοράζετε τους καρπούς με το περίβλημά τους, να τους αποθηκεύετε αξεφλούδιστους σε αεροστεγή βάζα μέσα στο ψυγείο και να τους καταναλώνετε γρήγορα.

Την επόμενη φορά λοιπόν που δεν θα αντισταθείτε σε μία χούφτα αμύγδαλα ή καρύδια, απολαύστε τα, αλλά καταναλώστε τα σε πολύ μικρές ποσότητες, ώστε να μην στερηθείτε ούτε την γεύση, αλλά ούτε και τις ευεργετικές τους ιδιότητες!